Avrupa Uzay Ajansı (ESA), Güneş Fırtınalarına Karşı Hazırlıklarını En Üst Seviyeye Taşıyor

Avrupa Uzay Ajansı (ESA), gelecekte Dünya’yı vurması kaçınılmaz olan devasa bir süper güneş fırtınasına karşı hazırlıklarını en üst seviyeye taşıdı. Almanya’nın Darmstadt kentindeki görev kontrol merkezinde gerçekleştirilen tatbikat, şimdiye kadar kaydedilen en güçlü jeomanyetik fırtına olan 1859 Carrington Olayı’na rakip olabilecek bir senaryoyu simüle etti.

Hiçbir uzay aracının hasarsız kalmadığı sonuçlar, uzay çağının en büyük kabusunu gözler önüne seriyor. Kasım ayında fırlatılması planlanan Sentinel-1D görevi öncesinde uzay aracı operasyonlarını ve uzay hava koşullarına hazırlığı test etmek için tasarlanan bu tatbikatta, Güneş adeta üç aşamalı bir tehdit oluşturdu.

Sentinel-1D Uzay Aracı Operasyonları Müdür Yardımcısı Thomas Ormston, böyle bir olayın meydana gelmesi durumunda “iyi bir çözüm yolu olmadığını” belirterek, amaçlarının uyduyu güvende tutmak ve hasarı mümkün olduğunca sınırlamak olduğunu söyledi.

Güneş’ten Gelen Üçlü Tehdit

Simülasyon, bir güneş süper fırtınasının yörüngedeki uydulara ve yerdeki altyapıya nasıl zarar verebileceğini adım adım gösterdi. İlk olarak, radyasyonu yalnızca sekiz dakika içinde Dünya’ya ulaşan muazzam bir güneş patlaması meydana geldi. Bu hızlı radyasyon saldırısı, iletişim, radar ve uydu izleme sistemlerini anında bozdu.

Ardından, yüksek enerjili proton, elektron ve alfa parçacıklarından oluşan bir yağmur yörüngedeki uzay araçlarına çarptı. Bu çarpışma, uydularda hatalı okumalara, veri bozulmasına ve potansiyel donanım hasarına yol açtı.

Yaklaşık 15 saat sonra, Güneş’ten fırlayan büyük bir koronal kütle atımı (CME), Dünya’nın manyetik alanına şiddetle çarptı. Bu çarpışma sonucunda gezegenin üst atmosferi şişerek uydular üzerindeki sürtünmeyi inanılmaz bir şekilde, %400’e kadar artırdı. Bu durum, uyduları öngörülen yörüngelerinden çıkararak çarpışma riskini artırdı ve ömürlerini kısalttı. Aynı fırtına, karada elektrik şebekelerini ve boru hatlarını jeomanyetik enerjiyle aşırı yükleme potansiyeli taşıyor.

Hiçbir Uzay Aracı Güvende Değil

ESA Uzay Hava Durumu Modelleme Koordinatörü Jorge Amaya, Güneş’in yaydığı bu muazzam enerji akışının yörüngedeki tüm uydulara zarar verebileceğini vurguladı. Amaya, “Carrington olayı büyüklüğünde bir patlama, alçak Dünya yörüngesindeki hiçbir uzay aracını güvende bırakmayacaktır” dedi.

Simülasyon, görev kontrolörlerini gerçek zamanlı, baskı altında kararlar almaya zorlayarak, böyle bir olayla nasıl başa çıkılacağı konusunda paha biçilmez fikirler veriyor. ESA bilim insanları, bu tür bir olayın kaçınılmaz olduğu konusunda emin. Sentinel-1D Simülasyon Lideri Gustavo Baldo Carvalho, “Önemli olan, bunun olup olmayacağı değil, ne zaman olacağıdır” diyerek acil hazırlık ihtiyacının altını çizdi.

Kaçınılmaz olana hazırlanmak için ESA, izleme ağını genişletiyor ve 2031’de fırlatılacak olan Vigil görevine hazırlanıyor. Bu yeni uzay aracı, Güneş-Dünya L5 noktasında konumlanarak, yaklaşan güneş patlamaları hakkında daha erken uyarılar sağlayacak ve uzay araçlarının ve yer altyapısının hızla toparlanmasını sağlamayı amaçlayacak.